Μνημονεύετε Σαραμάγκου αδελφοί...

του Ηλία Μακρή από την Καθημερινή

Καιρός να θυμηθούμε το βιβλίο του νομπελίστα Ζοζέ Σαραμάγκου "Περί φωτίσεως". (Καστανιώτης). Σε κάποια χώρα γίνονται εκλογές με το λευκό να φτάνει το 70%. Επαναλαμβάνονται οι εκλογές και το λευκό αναδεικνύεται νικητής με 80%. Τότε τα δυο μεγάλα κόμματα, ο κρατικός μηχανισμός και οι δημόσιες υπηρεσίες καταστρώνουν σχέδια για να ανακαλύψουν τον υποκινητή. Αλλά ο κόσμος αφυπνίζεται και εφαρμόζει αρχές αλληλεγγύης και ευθύνης. Και τότε το Κράτος φανερώνει το αληθινό του πρόσωπο, που δεν έχει σχέση με τη Δημοκρατία. Τυχαία θεωρήθηκε κλασσικό αυτό το βιβλίο; Δεν νομίζω.

Μνήμη Moris Sendak

Πέθανε σε ηλικία 83 ετών ο βραβευμένος εικονογράφος και συγγραφέας Moris Sendak. Αμερικανοεβραίος με πλούσιο έργο από τη δεκαετία του '50, ο Μ.Σέντακ εξέδωσε το 1963 ένα παιδικό βιβλίο που τάραξε το κατεστημένο: "Where the Wild Things Are", ελληνικός τίτλος: "Στη χώρα των μαγικών πλασμάτων" (εξαντλημένο). Ήρωάς του ο μικρός Μαξ, που κλείνεται στο δωμάτιό του τιμωρημένος για αταξίες, αλλά διαπιστώνει ότι εκεί μαζεύτηκαν όλα τα άγρια πλάσματα της φαντασίας του. Φορά ένα κοστούμι λύκου και ξεκινά την περιπέτεια, που λατρεύτηκε από εκατομμύρια παιδιά σε πολλές χώρες. Αυτό συνέβη αφού πρώτα το βιβλίο απαγορεύτηκε στις Η.Π.Α. ως ιδιαίτερα τρομακτικό και κατόπιν υμνήθηκε τόσο για την εικονογράφηση όσο και για το κείμενό του. Θεωρήθηκε ορόσημο για τη μετάβαση του ύφους της παιδικής λογοτεχνίας από γλυκό και αθώο σε πιο "υποψιασμένο". Ο Μ.Σέντακ ήταν και σκηνογράφος στην όπερα και στον κινηματογράφο. Το "Where the Wild Things Are" έγινε κινηματογραφική ταινία αλλά και θεατρικό έργο σε δική του απόδοση. Για την εικονογράφηση των Άγριων Πλασμάτων του απονεμήθηκε το 1970 το Βραβείο Άντερσεν. Στη διάρκεια της δημιουργικής του ζωής μάζεψε αρκετά ακόμη βραβεία. Το περιοδικό Time του έδωσε τον χαρακτηρισμό "ο Πικάσο των παιδιών". Υπήρξε μέλος της αρχικής συμβουλευτικής ομάδας του τηλεοπτικού Sesamy Street, που είναι σειρά αναφοράς στην εκπαιδευτική τηλεόραση για μικρά παιδιά. Εργάστηκε για την t.v., για το σινεμά και το θέατρο. Μετέτρεψε σε παιδικό θέαμα την όπερα "The Brundibar" με θέμα το Ολοκαύτωμα. Το 1970 τάραξε ξανά το κατεστημένο με το βιβλίο του: "In the Night Kitchen". Αυτή τη φορά ένα γυμνό αγόρι πηγαινοέρχεται στις εικονογραφημένες σελίδες σκανδαλίζοντας γονείς και εκπαιδευτικούς και ενθουσιάζοντας τους μικρούς. Ο ίδιος λάτρευε τον Herman Melville, την Emily Dickinson και τον Mozart. Εικονογράφησε παιδικό βιβλίο του Isaac Bashevis Singer, καθώς επίσης το "Hobbit" του Tolkien και "Το στρίψιμο της βίδας" του Henry James. Οι δυο αυτές εικονογραφήσεις δεν εκδόθηκαν ποτέ αλλά περιλαμβάνονται στην περιοδεύουσα έκθεση του έργου του, που επιμελήθηκε το Rosenbach Museum and Library της Πενσιλβάνια των Η.Π.Α. Σε ένδειξη τιμής και θαυμασμού ένα δημοτικό σχολείο στο Βόρειο Χόλιγουντ πήρε το όνομά του.  Αν βρείτε δικό του βιβλίο στην ελληνική βιβλιαγορά χαρίστε το σε μέλος της Χρυσής Αυγής και απομακρυνθείτε τρέχοντας. Εκτός από Εβραίος ο Σέντακ ήταν και ομοφυλόφιλος. Έζησε 50 χρόνια μαζί με τον σύντροφό του, έναν Αμερικανό ψυχίατρο. Κατόρθωσε να μετουσιώσει τα παιδικά και οικογενειακά του τραύματα από τις αρρώστιες και τις μνήμες του Ολοκαυτώματος σε τέχνη και γέλιο και μ' αυτά να ξορκίζει το κακό που διεκδικεί φωλιές στην ανθρώπινη φύση.

"Μαύρη Βίβλος της ελληνικής οικονομίας", Τάκης Μίχας, εκδόσεις Οξύ,πρόλογος Νίκος Δήμου, σ.134, ευρώ 11,70

Κάθε υποψήφιος βουλευτής πριν ζητήσει τον σταυρό μας θα έπρεπε, πιστεύω, να έχει (αποδεδειγμένα) μελετήσει το βιβλίο του Τάκη Μίχα "Μαύρη Βίβλος της ελληνικής οικονομίας". Το ίδιο και κάθε δημοσιογράφος πριν απευθύνει τις ερωτήσεις του σε πολιτικούς και διοικητικούς (δυσ)λειτουργούς. Στο βιβλίο αυτό αναφέρονται οι παράγοντες και παραθέτονται τα στοιχεία που εξετάζει κάθε σοβαρή επιχείρηση πριν επενδύσει σε μια χώρα. Τέτοιοι παράγοντες ενδεικτικά είναι: η ευκολία δημιουργίας και λειτουργίας επιχειρήσεων,το επίπεδο των θεσμών, το επίπεδο της παιδείας και το μορφωτικό επίπεδο του πληθυσμού, η αποτελεσματικότητα και παραγωγικότητα αλλά και η διαφθορά του δημόσιου τομέα, η ιστορία της χώρας, η ισχύς των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων, το κόστος της κρατικής γραφειοκρατίας, η ύπαρξη ασφάλειας και κράτους δικαίου, η ανταγωνιστικότητα όπως αυτή εκφράζεται στο εμπορικό ισοζύγιο κλπ. Η χώρα μας σκοράρει πολύ χαμηλά στους περισσότερους τομείς, πιάνει πάτο σε αρκετούς και βρίσκεται πολύ ψηλά σε κάποιους όπως π.χ. στο επίπεδο διαφθοράς στον δημόσιο τομέα. Οι δείκτες αποκαλύπτουν την μαύρη αλήθεια την οποία - ακόμα - δεν έχουμε κοιτάξει κατάματα. Ο συγγραφέας διαβάζει τους δείκτες και συμπεραίνει ότι η ελληνική οικονομία έχει περισσότερη σχέση με τις οικονομίες χωρών της μέσης ανατολής παρά με τις ευρωπαϊκές. Διαπιστώνει ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει κράτος, σύμφωνα με την έννοια του κράτους δικαίου που αποκρυσταλλώθηκε στα νεωτερικά χρόνια. Με δάνεια αποτινάχτηκε ο τουρκικός ζυγός για να αντικατασταθεί από φατρίες τσιφλικάδων, που μετεξελίχθηκαν σε οπαδούς κομμάτων. Πάνω από έναν αιώνα η ψήφος ανταλλάσσεται με προνόμια και διορισμούς στο δημόσιο. Από τη μεταπολίτευση και μετά οργανώθηκαν και συντεχνιακά συμφέροντα. Επαγγέλματα έγιναν κλειστές κάστες με ιδιαίτερα προνόμια και δικούς τους οικονομικούς άγραφους νόμους. Κράτος εν κράτει. Πριν, λοιπόν, κάθε ένας πολιτικός ξεστομίσει την λέξη "επενδύσεις" ας φροντίσει να δεσμευτεί για το πως ο ίδιος και το κόμμα του θα συμβάλλουν στη μετατροπή του εγχώριου εχθρικού θεσμικού περιβάλλοντος, στον περιορισμό του τερατικού κράτους, στην κατεδάφιση της λαβυρινθώδους γραφειοκρατίας που γεννά και περιθάλπει τη διαφθορά. Ας δεσμευτεί για την εγκατάλειψη των πελατειακών σχέσεων με τους ψηφοφόρους και για την παλινόρθωση της παιδείας ώστε να διδάσκονται οι νέοι τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα ενός απαιτητικού ρόλου: του πολίτη μιας σύγχρονης δημοκρατίας με αντίληψη της θέσης της στον γύρω κόσμο. Απελευθερώνοντας αυτούς τους παράγοντες ανοίγει ο δρόμος του επιχειρείν. Το μπλοκάρισμά του στοιχίζει αυτή τη στιγμή 1.100.000 ανέργους ενώ όταν το χειρόγραφο του βιβλίου παραδόθηκε στον εκδότη το φθινόπωρο του 2011 οι άνεργοι ήταν 200.000. Ο Τάκης Μίχας είναι υποψήφιος στις εκλογές του Μαΐου 2012 με το κόμμα του Στέφανου Μάνου "Δράση-Φιλελεύθερη Συμμαχία".