Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2011

Το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Ντίνο Χριστιανόπουλο για το σύνολο του έργου του. Ο ποιητής δήλωσε ήδη ότι δεν αποδέχεται το Βραβείο. Σε παρακάτω λήμμα θα διαβάσετε τους λόγους που επικαλείται. Το Βραβείο Μυθιστορήματος απονέμεται ομόφωνα στον Θωμά Κοροβίνη για το έργο του "Ο γύρος του θανάτου", εκδόσεις Άγρα. Βραβείο Διηγήματος-Νουβέλας απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Χρήστο Οικονόμου για το έργο του "Κάτι θα γίνει, θα δεις", εκδόσεις Πόλις. Το Βραβείο Ποίησης, ομόφωνα στον Γιώργο Μαρκόπουλο για το έργο του "Κρυφός κυνηγός", εκδόσεις Κέδρος. Βραβείο Δοκιμίου-Κριτικής ομόφωνα εξ ημισείας στην Γεωργία Γκότση, "Η διεθνοποίηση της φαντασίας - σχέσεις της ελληνικής με τις ξένες λογοτεχνίες τον 19ο αιώνα", εκδόσεις Gutenberg και την Βενετία Αποστολίδου "Τραύμα και μνήμη - η πεζογραφία των πολιτικών προσφύγων", εκδόσεις Πόλις.  Βραβείο Μαρτυρίας-Βιογραφίας-Χρονικού-Ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας κατά πλειοψηφία στον Γιώργο Χ.Θεοχάρη "Δίστομο -10 Ιουνίου 1944 - Το ολοκαύτωμα", εκδόσεις Σύγχρονη Έκφραση. Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα, ομόφωνα εξ ημισείας στον Μιχάλη Γεννάρη, "Πρίγκιπες και δολοφόνοι", εκδόσεις Ίνδικτος και στον Θοδωρή Ρακόπουλο, "Φαγιούμ", εκδόσεις Μανδραγόρας. Υπάρχει κι ένα Βραβείο που δεν απονεμήθηκε όχι επειδή δεν βρέθηκε άξιο έργο, αλλά επειδή η έννοια του ίδιου του βραβείου αμφισβητήθηκε από την Επιτροπή. Το Ειδικό Βραβείο σε λογοτέχνη του οποίου το βιβλίο προάγει σημαντικά το διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα,  θεωρήθηκε περισσότερο κοινωνιολογικού παρά λογοτεχνικού ενδιαφέροντος και αγνοήθηκε.

"Δεν διάβασα το Μνημόνιο", Μιχάλης Χρυσοχοϊδης

'Δεν διάβασα το Μνημόνιο', ομολόγησε σήμερα σε πρωινή τηλεοπτική εκπομπή ένας εν ενεργεία πολιτικός του σοσιαλ-ληστρικού κόμματος. Ένας Άνθρωπος Χωρίς Ιδιότητες που τον ψηφίσαμε Αναζητώντας τον Χαμένο Χρόνο. Ο Οδυσσέας θα έχει περάσει λιγότερα από μας στα Εκατό Χρόνια Μοναξιάς που μας περιμένουν στις ερημιές σαν τον Δον Κιχώτη. Μάουντσχάουζεν ζεις! Εσύ μας οδηγείς! Ή μήπως ο Ηλίθιος του Ντοστογιέφσκι;

Το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων 2011 και το Μεγάλο Όχι του Ντίνου Χριστιανόπουλου

Ο  Ντίνος Χριστιανόπουλος. Φωτογραφία από την εφημερίδα Αγγελιοφόρος

Το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων, που δίδεται για το σύνολο του έργου ενός δημιουργού απονεμήθηκε φέτος, κατά πλειοψηφία, στον Θεσσαλονικιό ποιητή Ντίνο Χριστιανόπουλο. Λίγη ώρα αργότερα μαθευόταν ότι ο Χριστιανόπουλος αρνήθηκε το βραβείο παραπέμποντας σε λάβρο κείμενό του με τίτλο "Εναντίον" δημοσιευμένο το 1979. Εκεί αναφέρει: "...Είμαι εναντίον της κάθε τιμητικής διάκρισης απ' όπου κι αν προέρχεται. Δεν υπάρχει πιο χυδαία φιλοδοξία από το να θέλουμε να ξεχωρίζουμε. Αυτό το απαίσιο "υπείροχον έμμεναι άλλων", που μας άφησαν οι αρχαίοι. Είμαι εναντίον των βραβείων γιατί μειώνουν την αξιοπρέπεια του ανθρώπου". Και πρόσθεσε στους δημοσιογράφους: "Ούτε θα εμφανιστώ ούτε θα απλώσω το χέρι για να το πάρω. Δεν θέλω ούτε τα βραβεία ούτε τα λεφτά τους". Μάλιστα. Ψυχρολουσία. Καλά, το κείμενό του αυτό, το "Εναντίον" δεν το είχαν διαβάσει τα μέλη της Επιτροπής; Αφού το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων δίδεται για το σύνολο του έργου, αυτό το έργο τους ξέφυγε; Ο πρόεδρος της Επιτροπής Ν.Δαββέτας έχει μάλιστα συναναστραφεί δημιουργικά τον Ντίνο Χριστιανόπουλο. Μήπως πάλι ήξεραν τις απόψεις του αλλά δεν τις πήραν σοβαρά; Απ'όπου και να το δεις κάτι δεν ταιριάζει στην εξίσωση. Κι αυτό το "κατά πλειοψηφία" τι κρύβει άραγε; Εμ καθυστέρησαν, εμ το χαστούκι το 'φαγαν. Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος 81 ετών σήμερα άφησε εποχή στη Θεσσαλονίκη πρώτα και μετά στην επικράτεια με τα ποιήματά του και τη Διαγώνιο. Δεν συμμερίζομαι την άποψή του αυτή. Δυστυχώς δεν την συμμερίζομαι. Έχω κι εγώ το μικρόβιο της εποχής μας. Την σέβομαι, όμως. Μακάρι να μπορούσα ή να μπορέσω κάποτε να την ενστερνιστώ. Μπορεί να οδηγήσει στην ελευθερία. Προσωπικά χρωστάω κάτι στην περριρέουσα ατμόσφαιρά του κυρίου Χριστιανόπουλου.. Στις αρχές τις δεκαετίας του '60 όταν ο μεγάλος μου αδελφός σπούδαζε στη Σαλονίκη γνώρισα τον αδελφό της κοπελιάς του, τον Θόδωρο Μακρίδη. Ο Θοδωρής, έφηβος τότε, έγραφε ποιήματα και συναναστρεφόταν λόγιους. Από τον Θοδωρή έμαθα πως να "ακούω" ένα ποίημα και κατ' επέκταση κάθε δημιουργικό έργο. Πως να το αφήνω να μου μιλήσει, να έρθει να με βρει. Ευχαριστώ, λοιπόν, όσους συνέβαλαν σ' αυτή την ατμόσφαιρα, που είχε μέσα της ζωή και γεννετήσια δύναμη δημιουργίας. Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος συνέβαλλε τα μέγιστα σ'αυτήν. Η αναγνώριση αξίζει στο σύνολο του έργου του. Τα προσωπικά θα μείνουν για μελλοντικούς μυθιστοριογράφους. Ας δουλέψει και καν'ας άλλος...

Κρατικό Βραβείο μυθιστορήματος 2011 στον Θωμά Κοροβίνη για το βιβλίο του "Ο γύρος του θανάτου", εκδόσεις Άγρα

 Η Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας αποφάσισε ομόφωνα να προκρίνει, για το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος, το βιβλίο "Ο Γύρος του Θανάτου" του Θωμά Κοροβίνη, 

εκδόσεις «Άγρα».

Γνωστός φιλόλογος και συνεχιστής του «νέου τόνου» (όρος που εισήγαγε ο συντοπίτης του Κοροβίνη, Γιώργος Ιωάννου, για να χαρακτηρίσει τη στροφή της πεζογραφίας στον τόπο μας σε αντιδιαστολή προς τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό), ο συγγραφέας του Γύρου του Θανάτου μας χαρίζει ένα περίτεχνο μυθιστόρημα κατευθείαν βγαλμένο από τα νεορεαλιστικά πλάνα της μετεμφυλιακής Ελλάδας και τις κοινωνικοπολιτικές της μεταλλάξεις. Στο βιβλίο αυτό, ο Κοροβίνης καταπιάνεται με την πολύκροτη υπόθεση Παγκρατίδη, του δήθεν «Δράκου του Σέιχ Σου», προκειμένου να ξεδιπλώσει το τοπίο μιας Ελλάδας που ακροβατούσε ανάμεσα σε λαϊκά είδωλα και καταπιεσμένες συνειδήσεις και που πάσχιζε να ανιχνεύσει έναν ιδιωτικό χώρο μακριά από το διαποτισμένο στα πολιτικά μίση και έριδες κοινωνικό τοπίο. Πώς όμως να αναπλάσει ο συγγραφέας μια τόσο οριακή περίοδο και μια αληθινή ιστορία χωρίς να παραδοθεί στις ευκολίες του μυθιστορήματος-ντοκουμέντου και στις δημοσιογραφικές του παγίδες; Πώς να μιλήσει για μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, όπως ο Παγκρατίδης, χωρίς να καταλήξει σε ηθικολογικά –και άρα άσχετα με το μυθιστόρημα– συμπεράσματα; Ευφυώς ο Κοροβίνης υιοθετεί τη λύση μιας πολυπρόσωπης αφήγησης δίνοντας μυθιστορηματικά το λόγο στους «πρωταγωνιστές» που συναγελάστηκαν τον Παγκρατίδη, πρόσωπα πολύπαθα και τα ίδια, θύματα μαζί και θύτες, μέλη ενός χορού μιας τραγωδίας δίχως κάθαρση και τέλος. Προσφέρει έτσι στον αναγνώστη την ευκαιρία να εξαγάγει μόνος του τα συμπεράσματά του. Μεταξύ άλλων αρθρώνουν τη δική τους φωνή –αργκό για τους περιθωριακούς, καθαρευουσιάνικη για τους γραμματιζούμενους– ο συμμαθητής που έζησε τον Αρίστο από κοντά στα χρόνια του σχολείου, μαζί με τον οποίο ανακάλυπταν παρέα την τότε αθώα πλευρά της παραβατικότητας, η υπηρέτρια-φίλη της πλύστρας μητέρας του, ο δημοκρατικός αστυνομικός που μιλά ξεκάθαρα για τις «έξυπνες» μεθόδους που υιοθετούσαν τότε στο τμήμα προκειμένου να αποσπάσουν τις πολυπόθητες ομολογίες, ο δωσίλογος περιπτεράς, η ντιζέζ και η τραβεστί με τις οποίες ανέπτυξε ο Αρίστος σχέση –η μοναδική ίσως τρυφερή νότα σε μια κοινωνία ανάλγητη και άπονη. Από την πολυπρισματική αυτή αφήγηση προκύπτει επίσης το προφίλ ενός ανθρώπου-μάρτυρα μιας εποχής που αναζητούσε τα δικά της εξιλαστήρια θύματα, συνεχίζοντας τον φαύλο κύκλο των άδικων πολιτικών εγκλημάτων και λαθεμένων εκτιμήσεων (όχι τυχαία ο συγγραφέας επανέρχεται επανειλημμένως στην υπόθεση Λαμπράκη που έλαβε, επίσης, χώρα στη Θεσσαλονίκη, αναπαριστώντας έτσι το απόλυτο έγκλημα που, σε αντίθεση με την υπόθεση Παγκρατίδη, δεν βιάστηκε να βρει τιμωρό).

            Ο πολυφωνικός τρόπος της αφήγησης εύλογα φέρνει στο μυαλό αντίστοιχα περίτεχνα έργα, όπως το Herculine Barbin του Μισέλ Φουκό όπου, μέσα από τους διάφορους αυτόπτες μάρτυρες του θανάτου ενός ερμαφρόδιτου, προκύπτουν θέματα ταυτότητας, προκαταλήψεων και κοινωνικών εντάσεων. Αντίστοιχα, λοιπόν, σε αυτή την ανοιχτή τυπολογία του «λαϊκού» κόσμου που χτίζει το βιβλίο, όπως χαρακτηριστικά τον ξεδιπλώνουν οι διαφορετικές φωνές, ενυπάρχουν ταυτόχρονα το μεγαλείο των προφορικών αφηγήσεων, οι αστικοί μύθοι, οι ήρωες του περιθωρίου, οι ανείπωτες κραυγές μιας ομορφιάς που μπορεί να ενοικεί στο χθαμαλό. Ο Κοροβίνης δένει αρμονικά τα χαρακτηριστικά των πρωταγωνιστών του με τον αντίστοιχο λεκτικό τους κόσμο. Εσκεμμένα αποδίδονται διάφορα ονόματα στον ίδιο τον πρωταγωνιστή. Από τον πιτσιρικά «Αρίστο» μέχρι τον κατηγορούμενο «Αριστείδη» και τον τολμηρό «Γουρουνά» που επιχειρούσε τον «Γύρο του Θανάτου», υπάρχει μια αφηγηματική γραμμή που αναδεικνύει με τρόπο γενεαλογικό περίπλοκες σχέσεις εξουσίας, έρωτα και γνώσης: το πρώτο υλικό μιας σπουδαίας λογοτεχνίας. Κι αυτή μας την χαρίζει αφειδώλευτα ο Κοροβίνης χωρίς ούτε στιγμή να παραχωρεί τα λογοτεχνικά του μέσα σε ευκολίες. Πρόκειται για καλή λογοτεχνία που αναδεικνύει από μόνη της «ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα». Οι ευαίσθητες χορδές που αγγίζει το βιβλίο δεν έχουν τόσο να κάνουν με τις δεδηλωμένες προθέσεις του όσο με τη μυθοπλαστική του δεινότητα και τις πολύπλευρες κοινωνικοπολιτικές παραμέτρους του που αυτή φέρνει στο φως. Ο Γύρος του Θανάτου θα μπορούσε κάλλιστα να   συμπεριλαμβάνεται στη βιβλιογραφία των «Σπουδών του Φύλου» ή άλλων τομέων που θίγουν ζητήματα μειονοτήτων πάσης φύσεως.

Αντίστοιχες παράμετροι αναδείχθηκαν και στην περίπτωση ενός άλλου αξιομνημόνευτου μυθιστορήματος που συζητήθηκε στην Επιτροπή: Τα Σακιά της Ιωάννας Καρυστιάνη (από τις εκδόσεις «Καστανιώτη»). Και εδώ, η πραγματικότητα της σύγχρονης Ελλάδας, γεμάτης από ανείπωτες αμαρτίες και διαψευσμένα όνειρα, φέρνει στο φως τα εγκλήματα που διαπράττει ο πρωταγωνιστής. Αλλά το πιο ειδεχθές είναι το οικογενειακό δράμα: τι εγκληματικότερο από την έλλειψη στοργής και αγάπης που μπορεί να γνωρίζει κάποιος από μικρός; Και εδώ, παρακολουθούμε την κατάρα μιας προδιαγεγραμμένης μοίρας που δεν υπήρξε ευσπλαχνική απέναντι στους παρίες, τους κατατρεγμένους, τα ορφανά –τους μη κανονικούς, μιας μοίρας που πραγματώνεται στο αστεακό τοπίο και αναδύεται από τις «μινιατούρες της καθημερινότητας».  

Με διαφορετικούς τρόπους, νέους δρόμους προς την επαναφορά του ρεαλισμού ανοίγει και η Μάρω Δούκα με το βιβλίο της Το δίκιο είναι ζόρικο πολύ (εκδόσεις «Πατάκη»). Φωτίζοντας μια αντιφατική όσο και οδυνηρή σελίδα της ελληνικής ιστορίας, το μυθιστόρημα μας μεταφέρει δεξιοτεχνικά στα Χανιά του 1945  υφαίνοντας ένα μοναδικό κέντημα στο οποίο «αντικειμενική» ιστορία, «υποκειμενική» ερμηνεία και προσωπικό βίωμα διαπλέκονται κι αναδύονται με τρόπο που επανασυζητά τα όρια μεταξύ ρεαλιστικής και μυθοπλαστικής πραγματικότητας. Αδροί χαρακτήρες ανακύπτουν μέσα στο εκτενές μυθιστόρημα, ενδεικτικοί της ιδιοσυγκρασίας του κρητικού λαού. Οι πολυάριθμοι πρωταγωνιστές της ιστορίας επικεντρώνονται σε έναν κόσμο εμποτισμένο με την επιθυμία της απελευθέρωσης και μιας καλύτερης ζωής, μέσω μιας λογοτεχνικής γραφής που επιζητά να μεταπηδήσει στη γραφή του χρονικού και της μαρτυρίας. 

Eισηγήτρια του σκεπτικού : Τίνα Μανδηλαρά

Τα κρατικά βραβεία ασυνεπή στο ραντεβού

Δεν έχει αποφασιστεί ακόμη πότε θα ανακοινωθούν τα κρατικά βραβεία του 2011 (λογοτεχνίας, μαρτυρίας κλπ.) Αυτό μου απάντησαν σήμερα 17 Ιανουαρίου από τη Διεύθυνση Γραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού. Μα είχε ανακοινωθεί από τον Νοέμβριο ότι τα βραβεία θα εξαγγέλλονταν ως τις 15 Ιανουαρίου. Ποια η δυσκολία, δηλαδή; Τις βραχείες λίστες τις έχουν ανακοινώσει ήδη. Τι κάνει έναν τέτοιο θεσμό (κύρους) να μην μπορεί να ανταποκριθεί στην προθεσμία που ορίζει μόνος του; Τώρα να καταλήξω ότι κάτι μαγειρεύεται και καθυστερούν ή να μην καταλήξω;
Στον ιστότοπο του Υπουργείου Πολιτισμού δεν υπάρχει καμία ανακοίνωση. Όποιος θέλει μπορεί να τηλεφωνήσει στη Διεύθυνση Γραμμάτων του Υπ.Πολιτισμού κ Τουρισμού τηλ. 210- 8201711 να μάθει ότι μαθαίνεται.

Μια εικόνα, μια κοινωνία στα σκουπίδια

Δραματικό το ανάγνωσμα. Το είδα σήμερα σε κάδο σκουπιδιών κοντά στη λεωφόρο Βουλιαγμένης πίσω από τα νέα γραφεία των εκδόσεων Καλέντης. Ούτε συγγράμματα ούτε λογοτεχνικά κείμενα μπορούν να το ξεπεράσουν. Κραυγάζει και κλωτσάει. Άραγε το έβαλαν από τον Δήμο; Δεν υπογράφεται. Άραγε θα έρθει και η σειρά μας να ψάχνουμε στους κάδους για φαΐ; Και πότε;

"Ένα κάποιο τέλος", Τζούλιαν Μπαρνς,μτφ Θωμάς Σκάσσης, Μεταίχμιο,σελ.210, ευρώ 13,30, ISBN 978-960-501-634-0, τίτλος πρωτοτ."The Sense of an Ending" Julian Barnes

Πήρε το βραβείο Man Booker Price 2011 με τη σύμφωνη γνώμη και των πέντε κριτών. Στις σελίδες του εξελίσσεται μια απλή ιστορία με ελάχιστη δράση. Σε δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης, όμως, συμβαίνουν συγκλονιστικά πράγματα. Κοσμογονικά. Με ένα ελάχιστο άγγιγμα ο Μπαρνς μετακινεί θεμελιακές αξίες και κλονίζει τα "αυταπόδεικτα" της κοινωνίας. Και ξεκινά αυτή την αξιακή κατεδάφιση αμφισβητώντας όχι τον χρόνο, όπως γράφτηκε, αλλά την υποκειμενική αντίληψη του χρόνου. Από την αντίληψη του χρόνου περνάει στις αναμνήσεις, από εκεί στις βεβαιότητες, που ωστόσο παραμένουν υποκειμενικές κι από εκεί στην Ιστορία. "Ιστορία είναι η βεβαιότητα που δημιουργείται στο σημείο όπου οι ατέλειες της μνήμης συναντούν τις ανεπάρκειες της τεκμηρίωσης". Μιλάμε για κατολίσθηση, που ξεκινάει μ' ένα "αθώο" σπρώξιμο ελάχιστου σκεπτικισμού και εξελίσσεται σε σεισμικό ντόμινο. Απολαυστικό ανάγνωσμα. Προς το τέλος εγκαταλείπεται, θαρρείς, το δεύτερο επίπεδο και μένουμε μονάχα με την αφήγηση των δρώμενων. Ωστόσο δεν μένουμε "άδειοι". Καθώς υποχωρούν από το προσκήνιο οι δραματικές καταβυθίσεις ιδεών αναδύεται η αντίληψη του κεντρικού ήρωα για το δράμα του. Χωρίς να το ξέρει έχει γίνει ηθικός αυτουργός της αυτοχειρίας του φίλου που θαύμαζε από παιδί. Τη δεκαετία του '60, στο Λονδίνο, μια παρέα έφηβων συμμαθητών δένεται με φιλικούς δεσμούς, που δύσκολα διατηρούνται μετά το σχολείο. Ο Άντονι έχει μια περιπετειούλα μ' ένα κορίτσι. Μοιράζονται (ένα κάποιο) σεξ, αλλά τελικά το κορίτσι θα τα βρει με τον θαυμαστό φίλο του. Ο Άντονι τους στέλνει μια επιστολή. Δεν συγκρατεί στη μνήμη του την οργή, τη ζήλια και τις παραινέσεις του. Δεν καταχωρεί στη δική του μνήμη αυτή την επιστολή ως κάτι σημαντικό. Αποδεικνύεται, όμως, σημαντική αφού ωθεί στην καταστροφή τις ζωές τουλάχιστον τεσσάρων άλλων ανθρώπων. Ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα ιδεών για την αλήθεια, το νόημα του χρόνου, τη μνήμη, την υποκειμενικότητα vs αντικειμενικότητας, την Ιστορία. Για ψυχολόγους, ιστορικούς, δικαστικούς, δημοσιογράφους και για μαθηματικούς. Διαυγής συγγραφέας τραβάει την κουρτίνα κι ο σκοτισμένος ήρωάς του αντικρίζει το φως. Πονάει.

Ο ηλιακός φορτιστής Solar Kindle

Η θήκη-ηλιακός φορτιστής για τον ηλεκτρ.αναγώστη Kindle

Ένας ηλιακός φορτιστής που είναι παράλληλα και προστατευτικό κάλυμμα θα κυκλοφορήσει στην αμερικανική αγορά στις 15 Ιανουαρίου. Είναι το Solar Kindle που εξέλιξε η εταιρεία Solar Focus. Δεν χρειάζεται την ηλεκτρική ενέργεια. Ο ήλιος του αρκεί. Διαθέτει μπαταρία που επίσης φορτίζεται ηλιακά και παρέχει στον αναγνώστη σας ενέργεια τριών μηνών. Και σε μπουντρούμι να σας κλείσουν εσείς θα μπορείτε να διαβάζετε. Καθότι διαθέτει κι ένα φωτάκι Led με αυτόνομη ενέργεια τριών ημερών πριν καταφύγει στη μπαταρία. Δηλαδή 93 μέρες στο μπουντρούμι, ε, καλά είναι για ένα ραδιενεργό τέλος του κόσμου. Δεν ξέρω πως θα τρώτε και θα πίνετε πάντως θα μπορείτε να διαβάζετε! Τι, όμως; Εφόσον η συσκευή είναι Kindle θα διαβάζετε μόνο ότι σας έχει πουλήσει η Αmazon.com. Την πατήσατε. Θα ακολουθείτε το χόϊ πολλόϊ, που λένε και οι Εγγλέζοι. Πάντως για 80 δολλάρια είναι καλός και χρήσιμος ο φορτιστής. Αλήθεια, εσείς τι βιβλία θα είχατε μέσα για αξέχαστες ώρες στο μπουντρούμι;

Για πρώτη φορά οι πωλήσεις των e-books ξεπερνούν αυτές των χάρτινων!

Κέντρο διανομής της Amazon

Πολλή μεγάλη αύξηση σημειώθηκε στις πωλήσεις ηλεκτρονικών αναγνωστών σε ΗΠΑ και Βρετανία την χριστουγεννιάτικη περίοδο του 2011. Σύμφωνα με το κλαδικό περιοδικό Bookseller στη Βρετανική αγορά σημειώθηκε για πρώτη φορά το εξής φαινόμενο: πτώση πωλήσεων στα (χάρτινα) βιβλία σε σχέση με προηγούμενες χρονιές και ταυτόχρονα εντυπωσιακή άνοδος στις πωλήσεις ηλεκτρονικών αναγνωστών (κυρίως το μοντέλο Kindle Fire). Μαζί με τους ηλεκτρονικούς αναγνώστες αγοράστηκαν ή "κατέβηκαν" δωρεάν πάρα πολλοί ηλεκτρονικοί τίτλοι βιβλίων (e-books). Ο εκδοτικός οίκος Hachette αναφέρει πωλήσεις 100.000 e-books στη Βρετανία και ο εκδοτικός οίκος Harper Colins αναφέρει περισσότερες από 100.000 πωλήσεις e-books σε Βρετανία, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία μέσα στις γιορτές. Από τις ΗΠΑ η Amazon.com αναφέρει ότι καθ' όλη τη διάρκεια του Δεκεμβρίου Αμερικανοί καταναλωτές αγόραζαν πάνω από ένα εκατομμύριο ηλεκτρονικούς αναγνώστες kindle κάθε εβδομάδα! Πρώτο σε πωλήσεις το μοντέλο Kindle Fire, δεύτερο το Kindle Touch και ακολουθεί το Kindle. Συνολικά η αγορά όλων των μοντέλων Kindle ήταν αυξημένη κατά 175% κατά την περίοδο 25/11/11 ως 25/12/11 σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2010, αναφέρει η Amazon.com. Άρα, οι ηλεκτρονικοί αναγνώστες αγοράστηκαν ως δώρα Χριστουγέννων. Να σημειωθεί ότι όλα τα μοντέλα Kindle "διαβάζουν" μόνο τα e-books που πουλάει η Amazon.com. Τυχαίο; Δεν νομίζει κανείς. Έτσι η επόμενη πληροφορία δεν μας εκπλήσσει... 

Ανοίγουν οι δρόμοι για τις αυτο-εκδόσεις ηλεκτρονικών βιβλίων

Κατά την Amazon.com την ημέρα των Χριστουγέννων του 2011 έγιναν τα περισσότερα "κατεβάσματα" e-books για τους αναγνώστες kindle. Από τους 4 πιο ευπώλητους τίτλους οι 2 είναι αυτοεκδόσεις! Οι αυτοεκδόσεις ηλεκτρονικών βιβλίων είναι η νέα βόμβα στα θεμέλια του γνωστού ως τώρα εκδοτικού συστήματος. Τη σημασία αυτού του γεγονότος έρχεται να υπογραμμίσει η πληροφορία ότι η Apple, η ανταγωνίστρια εταιρεία της Amazon.com ετοιμάζει πρόγραμμα αυτοεκδόσεων με τη χρήση του EPUB format, που θα ανακοινωθεί στο τέλος Ιανουαρίου 2012 και σύντομα θα γίνει προσιτό στο κοινό.

Το βιβλίο θα υπάρχει. Οι εκδότες, όμως;

Κι ενώ ο κόσμος μεταβάλλεται εκ βάθρων, θαρρείς και αναδύονται νέες ήπειροι μέσα από τους ωκεανούς, στην Ελλαδίτσα βασιλεύει η αδράνεια. Μην ταρακουνήσει κανείς τα λιμνάζοντα. Αρχές καλοκαιριού του 2011 η αμερικανική αγορά έδειξε ότι διαθέτει ορμή προς το ηλεκτρονικό βιβλίο. Για πρώτη φορά οι πωλήσεις των e-books ξεπέρασαν αυτές των paperbacks. Εκεί περίπου τρεις μήνες μετά την πρώτη έκδοση ενός βιβλίου κυκλοφορεί το ίδιο κείμενο αλλά φθηνότερο σε μορφή βιβλίου με χάρτινο εξώφυλλο. Τα e-books εκεί είναι φθηνότερα από τα χαρτόδετα. Και τα ξεπέρασαν σε πωλήσεις. Την περίοδο των Χριστουγέννων 2011 ο κύβος ερίφθη. Το χάρτινο βιβλίο είχε πτωτική πορεία ακριβώς τις ημέρες που θα είχε την τιμητική του ενώ ταυτόχρονα ηλεκτρονικοί αναγνώστες και ηλεκτρονικά βιβλία παρουσίασαν εντυπωσιακές πωλήσεις. Αυτά σε ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία όπως αναφέρει το κλαδικό περιοδικό Bookseller. Στην Ελλάδα τα e-books είναι καθηλωμένα. Ο εκδότης κ.Ψυχογιός μου είπε ότι ο τίτλος που θα πουληθεί 5 φορές σε ηλεκτρονική μορφή θα θεωρηθεί ευπώλητος. Αλλά, ρωτώ γιατί να τα πουλήσει κι αυτά τα 5 όταν η τιμή τους απειροελάχιστα διαφέρει από αυτή του χάρτινου βιβλίου; Η τιμή ενός ελληνικού e-book είναι, περίπου, 20% κάτω από την τιμή του χάρτινου. Καθώς στην τιμή του χάρτινου επιτρέπεται ένα 10% έκπτωση τι απομένει ως διαφορά στις τιμές των 2 βιβλίων; Ένα 10%. Γιατί να αγοραστεί το ηλεκτρονικό, που θέλει και (άπαξ) αγορά του αναγνώστη του; Όμως, όπως διαπιστώνουμε η ανάλογη διαφορά στις ξένες εκδόσεις φτάνει και ξεπερνά το 50%. Και οι προωθητικές πολιτικές που εφαρμόζονται στις ΗΠΑ προσφέρουν επιπλέον υπηρεσίες, τίτλους, συμμετοχές κλπ. Το επιχείρημα ότι τα e-books εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης υφίστανται ΦΠΑ 23% το κατακεραύνωσε ο Σαρκοζί αγνοώντας την οδηγία της Ε.Ε και προσφέροντας την ευκαιρία για ώθηση των πωλήσεων. Δεν ξέρω τι του σέρνουν ως πολιτικού, αλλά αυτή ήτανε μια γενναία πολιτική απόφαση με κατεύθυνση το μέλλον. Υδροχόος δεν είναι;

Σσσ, οι Έλληνες εκδότες κοιμούνται

Η τεχνολογική επανάσταση βαράει τις πύλες (για άλλη μια φορά στην ιστορία). Γιατί οι Έλληνες εκδότες κάνουν πως δεν ακούνε; Γιατί οι φορείς, οι πολιτικοί, όλοι οι ενδιαφερόμενοι κάνουν πως δεν βλέπουν; Στη Βρετανία όλο το φθινόπωρο γίνονταν απανωτές συσκέψεις, συγκεντρώσεις, διαβουλεύσεις για το μέλλον του βιβλίου, για το εκδοτικό μέλλον για τη νέα σχέση εκδοτικής και ηλεκτρονικής δραστηριότητας, για τη διαχείριση δικαιωμάτων κλπ. Συζητάνε εκδότες με εκδότες, ανεξάρτητοι βιβλιοπώλες μεταξύ τους, εμπορικά επιμελητήρια, κρατικοί φορείς για να χαράξουν κάποιους δρόμους. Εδώ δεν μιλάει κανείς. Ακούτε τίποτα; Ησυχίια, αδράανεια, απραξίια (ατμόσφαιρα δημοσίου). Κάπου άκουσα έναν ψίθυρο: ότι θα προσπαθήσει κάποιος εκδότης να δώσει στην Amazon.com το δικαίωμα πώλησης των e-books του. Παραδοθείτε, λοιπόν, άνευ όρων. Χάσετε και τους συγγραφείς σας. Θα εκδίδουν μόνοι τους. Αφήστε το μονοπώλιο (άντε το ολιγοπώλιο) να χυμήξει. Και κυρίως, μη τυχόν προσαρμοστείτε στις νέες συνθήκες, που μοιραία θα σας αφήσουν κάποτε χωρίς δουλειά. Ο νερουλάς, ο σαλεπιτζής, η μανταρίστρα, ο εκδότης θα λέμε. Ξυπνάτε! Ενισχύστε τη διάδοση του ηλεκτρονικού βιβλίου (κάντε το φθηνότερο) και μπείτε κι εσείς στο παιχνίδι. Προσαρμοστείτε. Τα κέρδη σας θα μειωθούν αφού θα τα μοιράζεστε με κομπιουτεράδες, αλλά δεν θα πεθάνουν. Δεν πεθαίνει το βιβλίο. Τελειώνει η εκδοτική επιχείρηση όπως τη γνωρίζαμε ως τώρα. (Και) Για σας έχει έρθει το τέλος του κόσμου με το 2012. Και δεν ωφελεί να κοιτάτε από την άλλη μεριά. Ήδη σας δυσκολεύει η αγορά χαρτιού. Ήδη οι σχέσεις σας με τους βιβλιοπώλες είναι προβληματικές. Ήδη διώξατε τους περισσότερους υπαλλήλους σας. Δημιουργείστε και προωθήστε ελληνικά e-books. Φθηνά. Το απαιτούμε ως καταναλωτές. Και επιτέλους, πουλήστε δικαιώματα στο εξωτερικό. Κάντε εξαγωγές! Το ελληνικό δημόσιο έχει πάψει πια να είναι ο μπαμπάς σας. Θα κλείσετε όπως έκλεισαν τα Ελληνικά Γράμματα. Πετώντας στο δρόμο τους 100 εργαζόμενους και τις εκατοντάδες τίτλους πολύ καλών βιβλίων, που για χρόνια δεν θα μπορούν να ξανακυκλοφορήσουν. Βρίσκεστε στην τελευταία σελίδα. Ακολουθεί ο κολοφώνας.