Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Δευτέρα 30 Απριλίου 2012

Γιορτή Βιβλίου 2012 στο Πεδίον του Άρεως


Από την Παρασκευή 4 Μαίου έως και την Κυριακή 20 Μαίου 2012 θα διεξαχθεί η φετινή έκθεση βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως. Μέρες και ώρες λειτουργίας:
Δευτέρα έως Πέμπτη: 6μμ - 10μμ
Παρασκευή - Κυριακή: 6μμ - 10.30μμ
Κυριακές: 11πμ - 10μμ
Ενδιαφέρον το φετινό σύνθημα της έκθεσης, που φιλοδοξεί να ονομάζεται γιορτή. Για να δούμε τι θα πουν γι αυτό οι βιβλιοπώλες...


.

Πέμπτη 26 Απριλίου 2012

"Ανώνυμοι χρεοκοπημένοι", Χριστόφορου Κάσδαγλη, εκδόσεις Καστανιώτη, σ.242, τιμή 12,78 και ISBN 978-960-03-5432-4

Δεν είναι μυθιστόρημα ούτε δοκίμιο. Δεν είναι μαρτυρία ούτε αυτοβιογραφία. Είναι η προσπάθεια ενός (γνωστού) Έλληνα δημοσιογράφου και συγγραφέα με καταβολές από Συνασπισμό να βάλει σε μια νοητική τάξη τις δραματικές εξελίξεις που βιώνουμε στη χώρα μας από την αρχή της κρίσης έως και τον Γενάρη 2012 οπότε και παραδόθηκε το κείμενο στον εκδότη. Ανώνυμοι χρεοκοπημένοι είμαστε όλοι εμείς. Η χώρα μας είναι επωνύμως χρεοκοπημένη. Ο Χριστόφορος Κάσδαγλης ξεκινά με χιούμορ την εξιστόρηση γεγονότων από τη σφαίρα των πολιτικών εξελίξεων. Σ' αυτό το στάδιο ο αναγνώστης (κάθε κομματικού χρώματος) νεύει καταφατικά στα σχόλια και σκάει χαμόγελο με το ύφος. Πρέπει να είναι καταπράσινος κάποιος για να μη χαμογελάσει ενθυμούμενος ότι τον Νοέμβριο 2010 το περιοδικό "Foreign Policy" αναγνώρισε τον ΓΑΠ ως έναν από τους εκατό γίγαντες της παγκόσμιας σκέψης! Το χιούμορ θα δώσει παρακάτω τη θέση του στον θυμό, που είναι ελεγχόμενος από τη μεριά του συγγραφέα δεν ξέρω, όμως, πως θα είναι από τη μεριά άλλων αναγνωστών. Εγώ εκρήγνυμαι. Πιο κάτω ο θυμός παραμερίζεται και εμφανίζονται σχεδόν ταυτόχρονα ο πόνος και η ελπίδα. Είναι χαρακτηριστικό των αριστερών με ευρωπαϊκό προσανατολισμό να νιώθουν τη χώρα ως χώρο ανθρώπων με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά πάνω στη γη κι όχι ως πατρίδα πατρογονικών και μόνο εδαφών. Εξ ου και οι οικολογικές ανησυχίες είναι ειλικρινείς. Προβλέπω ότι το βιβλίο θα εκτιμηθεί από μη νεοφιλελεύθερους άρα μην κάνετε τον κόπο να το χαρίσετε σε ψηφοφόρους δεξιάς ή λεγόμενου κέντρου. Ίσως, όμως, να έχει το κοινό του και στους ψηφοφόρους του Καμμένου. Δεν το βλέπω να διαβάζεται από Ντόρα και Δράση. Δεν συγκλονίζεται αρκετά με την καφκική κρατική γραφειοκρατία. Την αναφέρει μεν δεν την κατακεραυνώνει κραυγαλέα δε. Αναγνωρίζει τον δομικό χαρακτήρα της ευρωπαϊκής κρίσης. Αντιλαμβάνεται την έκταση και το βάθος της ντόπιας λαμογιάς και τον ενοχλεί κάτι πάρα πολύ στο οποίο θα συμφωνήσω μαζί του υπογραμμίζοντάς το. "Αυτοί που έφεραν τον τόπο μέχρι εδώ είναι οι ίδιοι που μας κουνάνε το δάχτυλο και μας κατηγορούν για τα δικά τους αίσχη". Αυτό δεν σημαίνει ότι οι κλεψιές δεν έγιναν και από τους πολίτες. Οι αποκαλύψεις είναι κραυγαλέες. Σημαίνει, όμως, ερμηνεύω εγώ, ότι οι κυβερνώντες είναι θρασείς και κοιτάνε πως να προστατέψουν εαυτούληδες σε ζώνη απυρόβλητου και πάντα μακριά από την πάσχουσα κοινωνία. Ονειρεύεται ένα νέο κόμμα αγνώστου πατρός, που θα μπορούσε να χειριστεί το τιμόνι στις στενωπούς με δικαιοσύνη. Ελπίζει στην κοινωνική αλληλεγγύη και φέρνει στο προσκήνιο σκηνές από μια Ελλάδα πλούσια στην απλότητά της. Τα κεφάλαιά του ξεκινούν με αποσπάσματα σαν το παρακάτω, από άλλο του πόνημα: ¨Το ημερολόγιο ενός άνεργου".
"Δεν ξέρω πως να κοιτάξω την κορούλα μου στα μάτια. Φυσικά, κάνω λάθος. Το πιο γερό δίχτυ προστασίας αυτή την εποχή το απλώνουν για τους μπαμπάδες τους οι πιτσιρίκες και οι πιτσιρικάδες. Το έχω τσεκάρει."
Ωστόσο για μένα η συγκίνηση βρήκε αλλού πρόσφορο έδαφος. Στο Επίμετρο, όπου γράφει τις ευχαριστίες του συνάντησα τον παιδικό μου γείτονα και φίλο. Μικρός ο κόσμος. Άραγε ανήκει και σε μας ή μας τον έχουν κλέψει ολοκληρωτικά και τελεσίδικα;

Δευτέρα 23 Απριλίου 2012

23 Απρίλη, ο Άι Γιώργης και η Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου

"Ανάγνωση ποίησης", της Beryl Cook, Alexander Gallery 2004
Δεν πάνε πολλά χρόνια που μπήκαν στη ζωή μας οι Παγκόσμιες Ημέρες αφιερωμένες σε κάποιες δράσεις ή σε κάτι υλικό. Αρχικά αντιδράσαμε καχύποπτα. Εμείς στην Ελλάδα έχουμε το εορτολόγιο της Ορθοδοξίας. Σταδιακά, όμως, αποδεχτήκαμε τις Παγκόσμιες Ημέρες με πρώτη και καλύτερη την Ημέρα της Μητέρας. Ο φορέας που προωθεί την ιδέα της θεσμοθέτησης των Παγκόσμιων Ημερών στις κοινωνίες μας είναι η UNESCO. Υποστηρικτές είναι τα μέσα ενημέρωσης που βρίσκονται από θέση στο ίδιο μήκος κύματος, αυτό της μιας ημέρας. Κάθε χρόνο και πιο πιστά δημοσιοποιούν το παγκοσμιοποιημένο αυτό εορτολόγιο, που δεν συνομιλεί με θρησκείες, αλλά με πολίτες. Κάθε χρόνο μας προτείνουν κι άλλες απρόσμενες ευκαιρίες εορτασμού όπως αυτές του ύπνου, των δοντιών, των πουλιών ή των σπάνιων ασθενειών. Μπορεί η πυκνότητα εκδήλωσης των Παγκόσμιων Ημερών να ανταγωνίζεται το εορτολόγιο της Ορθοδοξίας, αλλά η θεματική τους βρίσκεται σε δημιουργική αντιστοιχία με τη θεματική των ελληνικών επιδομάτων. Μην ξεχνάμε ότι υπάρχει ένα για κάθε περίπτωση. Κορυφαία, βέβαια, είναι αυτό της έγκαιρης προσέλευσης στην εργασία και εκείνο που δίδεται ελλείψει άλλου επιδόματος. Ιδέα: μια πρόταση στην UNESCO για την Παγκόσμια Ημέρα ειδικών επιδομάτων (με προστάτες τους Άγιους Ανάργυρους).
Όπως και να 'χουν τα πράγματα στις 23 Απριλίου είναι η γιορτή του Άι Γιώργη, του μεγαλομάρτυρα, του ελευθερωτή των αιχμαλώτων και γιορτάζει η μισή Ελλάδα. Συμπίπτει η Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου, σε ανάμνηση δυο κορυφαίων συγγραφέων που πέθαναν στις 23/4/1616: του Μιγκέλ Ντε Θερβάντες και του Γουίλιαμ Σαίξπηρ. Μαζί με το Βιβλίο η UNESCO μας προσκαλεί να προωθήσουμε την ανάγνωση, τις εκδόσεις, τις μεταφράσεις, αλλά και την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων. Κάνω, λοιπόν, προτάσεις σε τρεις τομείς.
Ας βρούμε μια ευκαιρία να διαβάσουμε σε κάποιον, που δυσκολεύεται να το κάνει μόνος του. Ένα παραμύθι σ' ένα παιδί. Ένα διήγημα σ' έναν ηλικιωμένο ή έναν ξένο. Ένα ποίημα σ' έναν τυφλό. Δεν ζούμε συχνά στιγμές όπου κάποιος κρέμεται από τα χείλη μας. Ας κάνουμε τον κόπο να ανακαλύψουμε και να θυμηθούμε το όνομα του μεταφραστή σ' εκείνο το βιβλίο που μας άρεσε τόσο. Στην Ελλάδα εκδίδονται πολλά βιβλία ξένης λογοτεχνίας κι αυτό δείχνει τους ανοιχτούς αναγνωστικούς μας ορίζοντες. Είμαστε πολύ πιο δεκτικοί από τους Βρετανούς κι αρκετούς άλλους σ' αυτόν τον τομέα. Ας αρχίσουμε να αναγνωρίζουμε τους εργάτες της μετάφρασης και τις καλές δουλειές τους. Τέλος, όσον αφορά τα πνευματικά δικαιώματα, ας το γιορτάσουμε...επαναστατικά. Ποιος θα...γιαουρτώσει τους εκδότες που δεν αποδίδουν δικαιώματα στους συγγραφείς τους (παλιό το σπορ), που δεν πληρώνουν τους μεταφραστές τους (με αφορμή την κρίση). Ποιος θα σεβαστεί το δικαίωμα του δημιουργού να πληρώνεται από την εργασία του; Μήπως η UNESCO ? Μπα, περισσότερο προσβλέπω στον Άι Γιώργη, που κρατάει και κοντάρι: των αιχμαλώτων ελευθερωτής και των πτωχών υπερασπιστής. Όπως και να το κάνουμε "Η Ορθοδοξία Σώζει".

Παρασκευή 20 Απριλίου 2012

"Το κίνητρο του Άλμπισερ", Άντολφ Μουσγκ, εκδόσεις Δρεπανιά, μτφ. Τεό Βότσος & Αγορίτσα Μπακοδήμου, σ.372, ευρώ 17,00

Δεκαετία του '70, στην Ελβετία, ο καθηγητής γυμνασίου Άλμπισερ πυροβολεί τον θεραπευτή του Τσέρουτ, μετανάστη από την κεντρική Ευρώπη. Ο Τσέρουτ νοσηλεύεται με ένα μάτι και μια σφαίρα σφηνωμένη σε μη εγχειρήσιμο σημείο. Τον επισκέπτονται γιατροί, νοσοκόμες, αστυνομικοί επιθεωρητές, η ανακρίτρια και τέλος ο ίδιος ο Άλμπισερ. Το κράτος του παρέχει δωρεάν νοσηλεία, αλλά οι κρατικοί υπάλληλοι τον θεωρούν ηθικό αυτουργό της εναντίον του επίθεσης. Η εχθρικότητά τους είναι συγκαλυμμένη. Ο Τσέρουτ ως εμιγκρές είναι ξένο σώμα στην ελβετική κοινωνία, όπως ξένο σώμα είναι και η σφηνωμένη σφαίρα στον πνεύμονά του.  Πρόκειται για ένα φιλοσοφικό μυθιστόρημα με συμβολισμούς και πυκνή ροή ιδεών και στοχασμών. Τα ζητήματα που θίγει πηγάζουν από τον πυρήνα της έννοιας "Ευρώπη": ο ορθολογισμός, το δίκαιο, ο ξένος, η ταυτότητα, το ανήκειν, το αποδεκτό και ο νεωτερισμός, τα όρια της ελευθερίας, κ.α που απασχόλησαν σε φιλοσοφικό επίπεδο όσους αναρωτήθηκαν "τι σημαίνει Ευρώπη" πριν οι αγορές μονοπωλήσουν την απάντηση. Οι στοχασμοί του ανταποκρίνονταν στην έγνοια μου για την κρίση στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, όμως, αν το είχα διαβάσει πριν δέκα χρόνια πιστεύω ότι θα επικέντρωνα την προσοχή μου στο θέμα της ταυτότητας. Ο Άλμπισερ εμφανίζεται ανερμάτιστος, πάει όπου φυσά ο άνεμος. Ο Τσέρουτ είναι εμιγκρές, παράνομος μέσα στη χώρα δίχως δικαιώματα. Και οι δύο πρωταγωνιστές έχουν ελλιπείς ταυτότητες κι αυτή η έλλειψη οικοδομείται με συγγραφική μαεστρία. Η σχέση των δυο τους γίνεται προβληματική καθώς ο Τσέρουτ παίζει το ρόλο του ψυχοθεραπευτή ( δίχως τα απαραίτητα προσόντα) κι ο Άλμπισερ του θεραπευόμενου, που μεταθέτει τον αρνητισμό του στο πρόσωπο του θεραπευτή και τελικά τον πυροβολεί. Η παραβίαση του Άλφα και του Ωμέγα των ανθρώπινων σχέσεων έχει συντελεστεί καθώς οι υγιείς σχέσεις απαιτούν ξεκάθαρους και οριοθετημένους ανθρώπους. Κι όπως μας επισημαίνουν οι μεταφραστές, το αρχικό γράμμα στο όνομα του Τσέρουτ (Zerutt) είναι το "Ζ", το τελευταίο γράμμα του γερμανικού αλφαβήτου (η γλώσσα της συγγραφής) και το "Α" του Άλμπισερ, το πρώτο. Μιλάμε, λοιπόν, για το Άλφα και το Ωμέγα. Διέκοψα πολλές φορές την ανάγνωση αυτού του βιβλίου. Η πυκνότητα των ιδεών απαιτούσε αφομοίωση. Ασφαλώς είναι έργο υψηλής ευφυΐας. Το χιούμορ ακολουθεί υποδόρια όλη την αφήγηση. Το ύφος γραφής μεταβάλλεται σε μερικά σημεία π.χ. στην αφήγηση ονείρων, όπου πράγματι ταιριάζει ο μαγικός ρεαλισμός. Ο Μουσγκ είναι βαθύς γνώστης της λογοτεχνίας και της φιλοσοφίας. Έχω δε την εντύπωση ότι θα έχει προσωπική εμπειρία στη μακρόχρονη διαδικασία της ψυχανάλυσης. Δεν διερευνάται μόνο το κίνητρο του Άλμπισερ αλλά και όλων των άλλων ηρώων.  Η αφήγηση έχει ως αφετηρία ένα φιλοσοφικό επίπεδο θεώρησης των πραγμάτων, που ενέχει τις απαρχές διεργασιών των συμπεριφορών. Κι έτσι διαβάζοντάς το μπορείς, ας πούμε, να τοποθετείς τη μια ζελατίνα πάνω στην άλλη και να εμφανίζονται τα ίχνη συμπεριφορών ανθρώπων ή λαών, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Ο αναγνώστης που θα το ξαναδιαβάζει ανά δεκαετία θα ανακαλύπτει ένα ακόμη ανεξερεύνητο επίπεδό του. Είναι ένα βιβλίο άξιο να ονομαστεί κλασσικό. Για "Το κίνητρο του Άλμπισερ" απονεμήθηκε στον Άντολφ Μουσγκ το βραβείο Έρμαν Έσσε, το 1974. Οι εκδόσεις Δρεπανιά, που πρωτοσυστήνουν τον συγγραφέα στους Έλληνες αναγνώστες πρόσθεσαν έναν θησαυρό στο εκδοτικό τους σώμα. Θα το σύστηνα ιδιαίτερα σε απαιτητικούς βιβλιόφιλους, σε αναγνώστες δοκιμίων, σε ψυχιάτρους και στον Βασίλη Αγγελικόπουλο, αρθρογράφο στην Καθημερινή της Κυριακής, που πρόσφατα γκρίνιαξε για την κενολογία πολλών βιβλίων. Στο Κίνητρο του Άλμπισερ μπορεί να βρει ασφαλές λιμάνι. 

Τρίτη 10 Απριλίου 2012

προσεχώς: Χριστόφορου Κάσδαγλη...


Μόλις κυκλοφόρησε και παίρνει σειρά για διάβασμα.
Θέμα ελκυστικό, συγγραφέας προερχόμενος από το
δημοσιογραφικό στερέωμα. Ενάμιση
βιβλίο αργότερα... κι έρχεται στο portolibri

http://www.kastaniotis.com/book/978-960-03-5432-4

Δείτε τον σύνδεσμο των εκδόσεων Καστανιώτης και 
απολαύστε επίσης το βίντεο με τον Σαρλώ σε κίνδυνο!

Τετάρτη 4 Απριλίου 2012

Κύριε Μάρκαρη, πόσο προφητικός ήσασταν στην "Περαίωση" !

Σήμερα Τετάρτη 4/4/2012 πριν τις 9πμ αυτοκτόνησε απέναντι από την έξοδο του μετρό στην πλατεία Συντάγματος 77χρονος συνταξιούχος φαρμακοποιός. Είπε: "Φεύγω για να μην αφήσω χρέη στα παιδιά μου" και πυροβολήθηκε στο κεφάλι. Καλοί μου αναγνώστες από τις ΗΠΑ, από τη Γερμανία, από τα βάθη της Ασίας, από τη Λετονία, τις γειτονικές χώρες, από το Μπαχρέιν, από παντού εκεί μακριά να ξέρετε ότι είστε μια παρηγοριά. Είστε αλλού και έχετε ζωή. Εδώ κάθε μέρα παίρνουμε μηνύματα ότι η ζωή τελειώνει και προσπαθούμε, πρέπει να κοιτάμε πέρα μακριά στο μέλλον για να σκεφτόμαστε ότι η σήψη που αντικρίζουμε στις πράξεις κράτους και κοινωνικών ομάδων είναι το σύμπτωμα της αρρώστιας που ήταν εδώ αλλά μόνο τώρα εμφανίζεται στην επιφάνεια, τώρα που αρχίζει μια κάποια θεραπεία. Όπως στις ολιστικές θεραπευτικές αγωγές που τα συμπτώματα μετατρέπονται σε δερματικά προβλήματα πριν την εξαφάνισή τους. Έχω συγκλονιστεί. Ένας άνθρωπος της διπλανής πόρτας-έμενε στους Αμπελόκηπους- αξιοπρεπέστατος, ευγενής και με πολύ τακτ, είπαν γείτονές του πυροβόλησε το κεφάλι του όχι μπροστά στη Βουλή αλλά στην έξοδο του μετρό στην πλατεία Συντάγματος. Δεν είχε τίποτα να πει στους 300 βολευτές. Το είπε σε μας τους κοινούς. Και το έχει προφητέψει ο Πέτρος Μάρκαρης στο δεύτερο βιβλίο της τριλογίας της κρίσης, στην "Περαίωση". Θυμηθείτε πως ξεκινά το μυθιστόρημα: με την ομαδική αυτοκτονία μιας ομάδας ηλικιωμένων γυναικών κι ένα σημείωμα που έγραφε λίγο πολύ ότι έγραψε κι ο Δ.Χ. στο δικό του: "Προτίμησα ένα αξιοπρεπές τέλος πριν αρχίσω να ψάχνω στα σκουπίδια". 

Τρίτη 3 Απριλίου 2012

Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου, 2 Απρίλη

Κάθε χρόνο στα γενέθλια του Δανού παραμυθά Χανς Κρίστιαν Άντερσεν γιορτάζεται η Ημέρα του Παιδικού Βιβλίου. Ένας διεθνής φορέας, η ΙΒΒΥ (International Board on Books for the Youth) σε συνεργασία με την UNESCO επιμελείται τον θεσμό διανέμοντας το ετήσιο μήνυμα, διοργανώνοντας διεθνή συνέδρια και απονέμοντας βραβεία. Το βραβείο Άντερσεν θεωρείται από τους δημιουργούς παιδικών βιβλίων το δικό τους Νόμπελ. Τις σχέσεις με την ΙΒΒΥ στην Ελλάδα συντηρεί ο Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο μέλη του οποίου είναι συγγραφείς, εικονογράφοι κ.α. Ο Κύκλος υποστηρίζει την ποιότητα των βιβλίων για παιδιά και νέους απονέμοντας  βραβεία κάθε χρόνο στις 2 Απρίλη στα γενέθλια του μεγάλου ονειροπόλου με τη στραβή μύτη. Το ξέρετε ότι ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν είχε επισκεφτεί την Αθήνα καλεσμένος του βασιλιά Όθωνα; "Η Τοσοδούλα", "Το κοριτσάκι με τα σπίρτα", "Η μικρή γοργόνα", "Τα ρούχα του αυτοκράτορα" και πολλά ακόμη παραμύθια, αλλά και θεατρικά έργα καθώς και πεζά για ενήλικες απαρτίζουν το έργο του. Στο σύνδεσμο της εφημερίδας "Το Βήμα" θα δείτε τα φετινά βραβευμένα βιβλία και τους φορείς που βραβεύτηκαν για τις δράσεις τους στην προώθηση της φιλαναγνωσίας. http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=451692

ΙΚΑ, η ξεφτίλα

Αυτό το κτίριο στη Θεσσαλονίκη ανήκει στο ΙΚΑ, που το νοικιάζει στο Κρατικό Ωδείο για 15 ευρώ και 20 λεπτά το μήνα. Τα είκοσι λεπτά τι τα θέλανε;
Επιτέλους έφτιαξα γυαλιά. Τα παλιά μου σπάσανε τον Ιανουάριο. Το ΙΚΑ μου έδωσε τον Ιανουάριο ραντεβού με οφθαλμίατρο για τον Μάρτιο. Βέβαια στο μεταξύ πήρα ένα ζευγάρι φτηνά από φαρμακείο αλλά αυτά είναι μόνο για την πρεσβυωπία δεν καλύπτουν και τον αστιγματισμό. Τόσους μήνες ταλαιπωρούμαι, κουράζομαι φριχτά στο διάβασμα και αντέχω πολύ λίγη ώρα. Πληρώνω χτες την οπτικό και τι μου λέει. Ότι το ΙΚΑ κάνει τώρα ένα χρόνο να δώσει αυτά τα 80 ευρώ. Το ξέρει από άλλους πελάτες της. Ρε άχρηστοι του ΙΚΑ γιατί δεν το λέτε από την πρώτη στιγμή να κανονίσω την πορεία μου; Θα αφιέρωνα αυτή την ταλαιπωρία στους δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας που εισέπρατταν επί χρόνια από το "ΙΚΑ τους" επίδομα τυφλότητας αλλά σήμερα "κουφάθηκα" μαθαίνοντας το απίστευτο: ο Διοικητής του ΙΚΑ χρωστάει στο ΙΚΑ. Εδώ στην Ελλαδία γνωρίζουμε ότι διοικητής του ΙΚΑ είναι το ίδιο (ξέχειλα χοντρό) πρόσωπο που είναι υπεύθυνο για τα οικονομικά του ΠΑΣΟΚ. Μάλιστα. L'eta c'est moi, που έλεγε κι ο Λουδοβίκος. Αυτός, λοιπόν, ο κύριος χρωστά στο ΙΚΑ τις  κρατήσεις από τους μισθούς των εργαζομένων στο ΠΑΣΟΚ. Μιλάμε για χοντρά λεφτά. Ξέχειλα ποσά. Ξεχειλωμένη κομματοκρατική διοίκηση. Ντροπή. Ντροπή. Καραντροπή  κομματογελοίοι. Ξεφτίλες για φτύσιμο. Θέλετε και να διοικείτε δεν ξέρετε την τύφλα σας... Α, μήπως οι διοικούντες να παίρνανε επίδομα τυφλότητας; η τύφλα τους είναι αποδεδειγμένη.