Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Σάββατο 22 Οκτωβρίου 2011

"Θα ήθελα να ήμουν Αιγύπτιος", Αλάα Αλ Ασουάνι, εκδ.Πατάκη,σ.297, ευρώ15,50, ISBN 978-960-16-4065-5

Ο Αλάα Αλ Ασουάνι είναι βομβιστής της γραφής. Αιγύπτιος οδοντίατρος, γεννημένος το 1957 συγκλόνισε τον αραβικό κόσμο με το μυθιστόρημά του "Το μέγαρο Γιακουμπιάν" (εκδόσεις Πόλις, δυστυχώς εξαντλημένο) φανερώνοντας τις βαθιά ριζωμένες κοινωνικές αδικίες και την υποκρισία στην αιγυπτιακή κοινωνία. Εξ ίσου δυνατό είναι και το "Θα ήθελα να ήμουν Αιγύπτιος", μια συλλογή 16 διηγημάτων και μιας νουβέλας, που όλα μαζί διαβάζονται σαν μυθιστόρημα. Είναι επεισόδια από την οικογενειακή ζωή, από το σχολείο, τη δουλειά, την καριέρα όπου παρελαύνουν η αδικία, η ανισότητα, η προγονοπληξία, ο σεξισμός, ο ρατσισμός, ο φόβος, η εκδικητικότητα και η ταπείνωση. Η πολιτική διαφθορά συμμαχεί με τον αθέμιτο πλουτισμό και τη θρησκευτική υποκρισία. Οι ισχυροί είναι αλαζόνες και ασύδοτοι. Ο νεανικός ιδεαλισμός εύκολα μετατρέπεται σε εξτρεμισμό. Ο Αλ Ασουάνι έχει το χάρισμα να μετατρέπει την κατάντια σε απολαυστικό διάβασμα. Η ματιά του είναι τρυφερή, στοργική αλλά και διεισδυτική. Διαπερνά την επιδερμίδα της κοινωνίας και βρίσκει τη φλέβα που τροφοδοτεί θεσμούς. Αποκαλύπτει παγιωμένες συμπεριφορές, αλλά δεν κατηγορεί. Διαπιστώνει. Η στάση του είναι ανθρωποκεντρική, πολιτική και αισιόδοξη καθώς αφήνει ελπίδα αλλαγής. Οι παγιωμένοι και κατεστημένοι θεσμοί είναι σύνολα συμπεριφορών. Η εκρηκτική αλήθεια είναι ότι οι συμπεριφορές αυτές μπορούν  να αλλάξουν. Οι κοινωνίες μπορούν να αλλάζουν και προς το χειρότερο αλλά και προς το καλύτερο. Όσα συμβαίνουν στην Αίγυπτο των ιστοριών του συμβαίνουν και στην Ελλάδα της καθημερινότητάς μας. Οι άνθρωποι στον πλανήτη έχουν διαφορετικά ονόματα αλλά παρόμοια κίνητρα. Όταν τα βιβλία του Αλάα Αλ Ασουάνι διαβαστούν από μερικές χιλιάδες Κινέζων θα συμβεί η έκρηξη που θα αλλάξει το πρόσωπο του κόσμου. Θυμηθείτε το: ο Αλάα Αλ Ασουάνι αξίζει Νόμπελ λογοτεχνίας.

Σάββατο 15 Οκτωβρίου 2011

Έχετε δίκιο κύριε Αλέξη Ζήρα

Στο πρόσφατο τεύχος του περιοδικού "Διαβάζω" ο Αλέξης Ζήρας διαπιστώνει σε άρθρο του ότι οι συγγραφείς βωβούν και απουσιάζουν από τα δραματικά κοινωνικο πολιτικά γεγονότα των ημερών μας. Το ίδιο και τα σχετικά blogs.  Με οδηγήσατε σε αυτοκριτικές σκέψεις κύριε Ζήρα κι ευχαριστώ γι αυτό. Οφείλω να καταθέσω τη θέση μου και να την υπογράψω. Ονομάζομαι Θεοδοσία Δάκογλου. Έχω συνεργαστεί ως υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων με εκδότες και με το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου. Έχω κάνει κι άλλες δουλειές. Πριν λίγες μέρες έλαβα προειδοποίηση απόλυσης από το βιβλιοπωλείο όπου εργάζομαι τα 5 τελευταία χρόνια. Από πρώτης του έτους στην ανεργία. Κύριε Ζήρα και αγαπητοί αναγνώστες απέφυγα ως τώρα να αναφερθώ σε βιβλία που αφορούν την κρίση αν και διαβάζω σχετικά. Λάθος μου. Αφού θέλω να σας μεταφέρω νέα από τον χώρο του βιβλίου δεν έπρεπε να αγνοώ το γεγονός ότι βιβλία αυτού του περιεχομένου έχουν κυκλοφορήσει, προτιμηθεί και διαβαστεί από πολλούς τους τελευταίους μήνες. Κι ακόμη ότι η σειρά με την οποία εμφανίζεται η θεματολογία τους δείχνει ότι εκδοτικά και ως σύνολο βαθαίνει η κατανόηση του τι μας έχει συμβεί, τι μας συμβαίνει και πως εντάσσεται αυτό στον παγκόσμιο χάρτη των γεγονότων. Αγνοώντας αυτά τα βιβλία σκιάζω και εγώ τα γεγονότα. Θα προσπαθώ, λοιπόν, να αναφέρομαι και σ' αυτά. Τώρα, όσον αφορά τη θέση μου απέναντι στα γεγονότα: Αυτή η κυβέρνηση δεν μπορεί. Ο Γιώργος Παπανδρέου είναι πονηρός. Η διοικητική δομή του κράτους είναι για τον απόπατο. Δεν μπορεί. Δεν θα μπορέσει με καμία κυβέρνηση. Από την ώρα που ξύπνησε ο δράκος της Ασίας, που τώρα πια βρίσκεται στην Κίνα, όλος ο δυτικός καπιταλισμός  χρειάζεται τους δούλους του. Δεν υπάρχει πλέον η έννοια του κέρδους. Υπάρχει η έννοια του υπερκέρδους. Εξελίσσεται παγκόσμιος πόλεμος αλλά χωρίς την ονομασία του. Σε επίπεδο κυβερνήσεων και διεθνών φορέων με λόγια. Με όπλα στους δρόμους εναντίον πολιτών. Εμείς, οι Έλληνες έχουμε χεσμένη τη φωλιά μας. Φάγαμε το καρότο των δανείων. Αρκετοί έφαγαν και με χρυσά κουτάλια χρήμα που έπρεπε να έχει πάει στην ανάπτυξη. Είμαστε ανεύθυνοι. Δεν ζήσαμε κι ούτε ζούμε ως πολίτες κράτους. Δεν είμαστε πολίτες. Δεν γίναμε ποτέ πολίτες. Δεν μας ξύπνησε ο διαφωτισμός. Δεν αναγνωρίζουμε νόμους, δεν σεβόμαστε νόμους. Βαδίζουμε ακόμα πάνω στο αίμα από τη δολοφονία του Καποδίστρια. Οι φάρες υπερισχύουν του κράτους. Η έννοια του "κύκλου των δικών" όπως μιλούν γι αυτήν οι κοινωνικοί ψυχολόγοι κι όπως μελετήθηκε τη δεκαετία του '60 από τον Χάρυ Τριάντης στην ελληνική επαρχία και στις πόλεις στην πραγματικότητα "βασιλεύει". Δεν είχαμε ποτέ δημοκρατία ούτε βασιλευομένη ούτε προεδρεύουσα ούτε τίποτα. Είχαμε και έχουμε την αυτοκρατορία των "δικών μας". Οι δικοί μας δεξιοί κι οι δικοί μας, ας πούμε αριστεροί. Κι οι δικοί μας κεντρώοι κατά καιρούς. Γενικά "οι δικοί μας". Ποτέ όλοι. Τα κόμματα φόρεσαν αυτό το χαρακτηριστικό με μεγάλη επιτυχία. Ανέβαινε το μπλε, ανέβαιναν οι δικοί του. Κατέβαιναν οι άλλοι. Στην τραμπάλα κάποιοι έχουν κατέβει περισσότερο από άλλους αλλά δεν είναι εκεί το θέμα. Όσο οι "πολίτες" πιστεύουμε στους "δικούς μας" πολιτικούς και προσδοκούμε τα ανταλλάγματα χέσε μέσα και κατούρα παράσταση. Δυστυχώς, αυτός είναι ο δικός μου λόγος κύριε Ζήρα. Δεν έχω κομματικό ιδιόλεκτο. Δεν ξέρω οικονομικά. Κι έχω σιχαθεί την δήθεν διανόηση. Οι κυβερνήσεις είναι καθρέφτης της κοινωνίας. Λαμογιές στην κοινωνία, λαμόγια στις κυβερνήσεις που λαμογιάρουν. Φαύλος κύκλος. Τώρα κατεβαίνουμε στους δρόμους και λέμε: Φταίτε !  Αμ δεν "φταίτε". ΦΤΑΙΜΕ. Συμμετέχουμε όλοι, άλλος λίγο, άλλος πολύ κι άλλος μόνο με την ανεκτικότητα ή με την άγνοια. Η άγνοια δεν ταιριάζει στους πολίτες. Και δυστυχώς τα μέσα επικοινωνίας θαμπώνουν το τοπίο κατά τα ασεβή τους συμφέροντα. Αλλά δεν μπορούσε να είναι διαφορετικά. Κοινωνία λαμογιάς και ψεύδους δεν μπορεί να διακρίνει. Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ είναι ανώτερη νοητική ικανότητα. Ανώτερη και από τη συγκέντρωση. Όσο βολευόμαστε στην άγνοια, στην ανευθυνότητα, στο ψέμα, στη στενή συμφεροντολογία δεν θα μπορούμε να διακρίνουμε. Θα εξακολουθούμε να φερόμαστε ως πανύβλακες. Δικαίως μας βρίζουν οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι. Και πέρα από τη διάκριση υπάρχει η δικαιοσύνη, η οποία εκτός από τυφλή είναι και δεμένη χειροπόδαρα στην Ελλάδα. Ζούμε μέσα στο φαύλο κύκλο όπου όλες οι κρατικές εξουσίες φταίνε χοντρά κι όλοι οι κάτοικοι φταίνε ανάλογα. Κάποια συνδικάτα φταίνε χοντρά. Κάποια θεία φταίει μόνο γιατί μεσολάβησε στο μπατζανάκη του Κίτσου για να βρει δουλειά το παιδί. Φταίμε. Κι ο Πάγκαλος είχε κάποιο δίκιο αλλά αυτοαναιρέθηκε. Πως τα φάγαμε μαζί ρε φίλε κι εσύ μας βγήκες τόσο χοντρός; Τέλος πάντων. Τι σημαίνει "είμαι πολίτης";  Και τι συμβαίνει παγκόσμια στο πολιτικό στερέωμα; Αυτά θα με απασχολούν κι εμένα καθώς, ως άνεργη, θα περιδιαβαίνω στην Αγορά αναπνέοντας ληγμένα χημικά.

Τετάρτη 12 Οκτωβρίου 2011

Graphic novel θα γίνει η τριλογία Millenium" του Stieg Larsson


Η τριλογία Millenium του Stieg Larsson θα γίνει graphic novel από την εταιρεία DC Entertainment (Vertigo), θυγατρική της Warner Bros. Κάθε ένα από τα τρία βιβλία θα κυκλοφορήσει σε δύο τόμους ως graphic novel. Οι δύο πρώτοι τόμοι θα ολοκληρώνουν "Το κορίτσι με το τατουάζ" και θα κυκλοφορήσουν το 2012. "Το κορίτσι που έπαιζε με τη φωτιά" θα κυκλοφορήσει σε δύο τόμους το 2013 και "Το κορίτσι στη φωλιά της σφήκας" αντίστοιχα το 2014. Τη συμφωνία υπέγραψε εκ μέρους του ιδρύματος Larsson ο αδελφός του εκλιπόντος συγγραφέα. Στην έκθεση βιβλίου της Φρανκφούρτης, που ανοίγει αυτή την εβδομάδα, θα γίνει χαμός για την αγορά των δικαιωμάτων της νέας εκδοτικής μορφής καθώς τα βιβλία της τριλογίας έχουν πουλήσει περισσότερα από 60 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο. Η εταιρεία DC Vertigo δεν έχει ανακοινώσει ακόμα ποιοι θα είναι οι καλλιτέχνες του δημιουργικού κι αυτό ενοχλεί τους φίλους των κόμικς που δεν θα ήθελαν να δουν την ηρωίδα Λίζμπεθ Σαλάντερ σαν Batwoman ή Superwoman. Γίνεται αντιληπτό; Θα πουληθεί κάτι που δεν υπάρχει. Όπως συμβαίνει και στα χρηματιστήρια. Το πως θα είναι ως graphic novel δεν έχει σημασία σ' αυτή τη φάση. Αρκεί η φήμη που έχει ήδη αποκτήσει ως προϊόν. Αυτός είναι ο καπιταλισμός στο μεγαλείο του. Τι να σου κάνει ένας superman ? Μόνο η Σαλάντερ θα μπορούσε, ίσως, αλλά κι αυτή έμεινε χωρίς συγγραφέα.

Παρασκευή 7 Οκτωβρίου 2011

"Πρωί και είσοδος", Τούμας Τράνστρεμερ, από τα "Ποιήματα" εκδ.Printa, μτφ.Βασίλης Παπαγεωργίου


Ο γιγαντόγλαρος, ο καπετάνιος του ήλιου, πηδαλιουχεί.
Από κάτω του το νερό.
Ο κόσμος λαγοκοιμάται ακόμη σαν
πολύχρωμη πέτρα στο νερό.
Ανερμήνευτη μέρα. Μέρες-
σαν γράμματα των αζτέκων!

Η μουσική. Και γω πιασμένος
στο γκομπλέν της, με
χέρια υψωμένα-σαν μορφή
της λαϊκής τέχνης.

Πέμπτη 6 Οκτωβρίου 2011

Ο ποιητής Tomas Transtromer νομπελίστας λογοτεχνίας 2011

...Το μόνο που θέλω να πω
αστράφτει απρόσιτο
σαν τ'ασημικά
στο ενεχυροδανειστήριο...

Ο Σουηδός ποιητής Τούμας Τράνστρεμερ κέρδισε το Νόμπελ λογοτεχνίας του 2011. Στην ελληνική γλώσσα ποιήματά του κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Printa και Νεφέλη ("η πένθιμη γόνδολα"). Ο Tomas Transtr¨οmer γεννήθηκε στη Στοκχόλμη στις 15 Απριλίου 1931 (κι ο περσινός νομπελίστας Μ.V.Lliosa έχει γεννηθεί Απρίλη). Έχει σπουδάσει ιστορία λογοτεχνίας και θρησκείας καθώς και ψυχολογία. Εργάστηκε ως ψυχολόγος με νέους που επιδείκνυαν παραβατικές συμπεριφορές, με ανάπηρα άτομα και, αργότερα, στο Ινστιτούτο Εργασίας της πατρίδας του. Το 1990 υπέστη σοβαρό εγκεφαλικό, που του άφησε μεγάλες δυσκολίες στην ομιλία. Δημοσιεύει ποιήματά του από το 1954 και έχει πάρει πολλά βραβεία. Το 1960 η ποίησή του άρχισε να γίνεται γνωστή στις ΗΠΑ. Έχει μεταφραστεί σε 60 γλώσσες. Είναι ερασιτέχνης πιανίστας και παίζει πιάνο κάθε μέρα τώρα πια μόνο με το αριστερό του χέρι. Έγραψε την 'Πένθιμη γόνδολα" μετά το εγκεφαλικό του ενώ αργότερα έγραψε σε μορφή Χαϊκού ποιήματα για τη φύση. Ζει με τη σύζυγό του Μόνικα. Μαζί έχουν δύο κόρες. Η Σουηδική Ακαδημία αναφέρει στο σκεπτικό της βράβευσής του: "...επειδή μέσω των πυκνών και διάφανων εικόνων της ποίησής του μας προσφέρει φρέσκια οπτική της πραγματικότητας". Ο Άλφρεντ Νόμπελ έχει ζητήσει με τη διαθήκη του να δίνεται το βραβείο "στο πρόσωπο που παρήγαγε στο χώρο της λογοτεχνίας την πλέον εξέχουσα εργασία προς την κατεύθυνση ενός ιδεώδους". Σκεφτείτε: οι νέοι, η αρτιμέλια, η εργασία, η φύση... ό,τι πιο πονεμένο στον πλανήτη...από έναν ποιητή ανάπηρο και  χωρίς την ικανότητα του λόγου... με τη δύναμη της μετάφρασης, της μοιρασιάς από πολλούς...Ναι. Το βρίσκω αισιόδοξο. Δυνατό και δίκαιο. Συγχαρητήρια στην φρεσκάδα της τρίτης ηλικίας. Ας μας οδηγήσει, λοιπόν, για να μπορέσουμε να δούμε τον κόσμο μας και αλλιώς. Εμπρός, με την ποίηση...

Τετάρτη 5 Οκτωβρίου 2011

Nobel λογοτενίας σε απόσταση αναπνοής

Την Πέμπτη 6 Οκτωβρίου, ώρα Ελλάδας 14.00 η Σουηδική Ακαδημία θα ανακοινώσει από τη Στοκχόλμη τον νικητή ή (ίσως) την νικήτρια του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2011. Το όνομα του Σύρου ποιητή Άδωνι ακούγεται ως υψηλή πιθανότητα. Μια ματιά στη λίστα των ονομάτων με τις πιθανότητες νίκης, που δίνει το γραφείο στοιχημάτων Ladbrokes θα σας εκπλήξει http://sports.ladbrokes.com/en-gb/awards/nobel-literature-prize/nobel-prize-literature-award-2011-e215370438 
Με πιθανότητες 80 προς 1 θα βρείτε και το όνομα του Βασίλη Αλεξάκη. Νομίζω ήταν εκεί κι άλλες χρονιές, πράγμα όχι ασυνήθιστο για τη μεθοδολογία των βραβείων Νόμπελ. Πάντως ο κύριος ελληνικός φορέας που συνεργάζεται με τη Σουηδική Ακαδημία για προτάσεις ελληνικών υποψηφιοτήτων για το Νόμπελ Λογοτεχνίας πρότεινε φέτος τον ποιητή Ηλία Σιμόπουλο και τον θεατρικό συγγραφέα Ιάκωβο Καμπανέλλη. Η δεύτερη υποψηφιότητα ακυρώθηκε μοιραία με τον θάνατο του Καμπανέλλη καθώς πλέον τα Νόμπελ απονέμονται μόνον σε ζωντανούς. Φανταστείτε τώρα στην Ελλάδα να έπρεπε να φορολογηθεί και ο πεθαμένος εκτός από τον τάφο του. Χώρια του ότι θα έπαιζε και η πιθανότητα να φορολογηθεί η φήμη του. Επιστρέφοντας στη λίστα θα δείτε ονόματα αρκετών Αμερικανών και είναι πολύς καιρός που οι ΗΠΑ έχουν να υπερισχύσουν στον λογοτεχνικό τομέα του βραβείου. Θα βρείτε τον Μπομπ Ντύλαν, τον ισραηλινό Άμος Οζ, τον Μίλαν Κούντερα και τον Ουμπέρτο Έκο για μια ακόμη φορά, τους γείτονές μας Ισμαήλ Κανταρέ και Αντόνιο Ταμπούκι, τον Ιάπωνα Χαρούκι Μουρακάμι και πολλούς άγνωστους στα καθ' ημάς συγγραφείς και ποιητές από όλο τον κόσμο. Θα επανέλθουμε στο θέμα με δάφνες και απορίες.