Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Τρίτη 28 Ιουνίου 2011

«Το Σαββατοκύριακο», Bernhard Schling, εκδόσεις Κριτική, μετάφραση: Αλέξανδρος Κάιμπελ, σελίδες: 245, τιμή:15,00 ευρώ


Στο μυθιστόρημα «Το Σαββατοκύριακο» ο Μπέρναρντ Σλινγκ καταπιάνεται με ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα της εποχής μας: την τρομοκρατία.
Στο πρώτο επίπεδο βρίσκονται οι φοβερές αδικίες και το δραματικό δίκιο της τρομοκρατικής δράσης. Αλλά στο δεύτερο επίπεδο του μυθιστορήματος απλώνεται η ίδια η έννοια της δικαιοσύνης και η σχέση της με τον χρόνο.

Ο Γιοργκ, μέλος αντιεξουσιαστικής ομάδας, με φόνους στο ενεργητικό του, αποφυλακίζεται μετά από είκοσι χρόνια και η αδελφή του προσκαλεί παλιούς φίλους και συναγωνιστές του στο γερασμένο εξοχικό της, να τον καλωσορίσουν ξανά στη ζωή. Κανείς, όμως, δεν είναι τώρα όπως ήταν πριν είκοσι χρόνια. Κι όταν ο Γιοργκ τους μιλήσει για τη στάση του, τα λόγια του μοιάζουν να έρχονται από κάποια περασμένη εποχή. Όλοι έχουν πια ενταχθεί στην κοινωνία και η ερώτηση αν ο φίλος τους υπήρξε ήρωας ή στυγνός δολοφόνος αιωρείται ανάμεσα σε σκέψεις και μισόλογα.

Τότε εμφανίζεται στο σπίτι ο παραμελημένος γιος του Γιοργκ, με αφηγηματικό τέχνασμα που θυμίζει αρχαία τραγωδία και εξαπολύει σκληρές κατηγορίες εναντίον του. Ανάμεσα στην αμηχανία και την ειλικρίνεια, την πρόκληση και την παρηγοριά πλανάται αναπάντητη η απορία: ποιος έχει το δίκιο με το μέρος του;

Υπάρχει ένταση. Αλλά η ατμόσφαιρα αυτού του μυθιστορήματος, που θαρρείς ότι γράφεται πίσω από τις σελίδες των εφημερίδων διαποτίζεται από
μελαγχολία, συγκρατημένη αισιοδοξία και την τρυφερότητα της συμπόνιας.

…« Ορισμένα θέματα, προβλήματα, θέσεις, θεωρούνται κάποια μέρα ξεπερασμένα χωρίς να έχουν αντικρουστεί. Απλώς ακούγονται πια λάθος. Όποιος τα υποστηρίζει απομονώνεται όποιος τα υποστηρίζει με πάθος γελοιοποιείται…», είπε ο Έμπερχαρντ. Ο Μάρκο του απάντησε:
« Επανακάμπτουν επειδή δε λύθηκαν. Και η ΡΑΦ θα επανακάμψει. Όχι όπως τότε. Όμως θα επανακάμψει και αφού ο καπιταλισμός είναι παγκοσμιοποιημένος, τότε θα τον πολεμήσει κι αυτή παγκόσμια-με μεγαλύτερη συνέπεια απ’ ό,τι τότε…»

Όλα όσα περιβάλλουν τους ήρωες του μυθιστορήματος είναι σημαδεμένα από τον χρόνο όπως άλλωστε και οι ίδιοι. Το σπίτι, που δεν διαθέτει ηλεκτρικό και νερό αφήνει τη βροχή να διαπερνά τη χαλασμένη στέγη και το υπόγειο να πλημμυρίζει. Ο κήπος φανερώνει τις εναλλαγές της φύσης και μέσα από αυτές την κυριαρχία του χρόνου: τα σύννεφα πυκνώνουν, η βροχή πέφτει, τα πουλιά κελαηδούν λίγο πριν σταματήσει η βροχή και μετά το χώμα στέλνει μυρωδιές. Νιώθει κανείς ότι η φύση έχει την κυριαρχία και μέσα από τον κύκλο τον εναλλαγών της διαφαίνεται ο χρόνος ως τελικός κριτής.

«Το Σαββατοκύριακο» είναι ένα μυθιστόρημα κοινωνικού προβληματισμού από ένα συγγραφέα που αποδεδειγμένα δεν διστάζει να αγγίξει και να καταδείξει υποβόσκοντα, πανανθρώπινα ζητήματα. Με το προηγούμενό του μυθιστόρημα, το: «Διαβάζοντας στη Χάννα» είχε συνταράξει την κοινή γνώμη της πατρίδας του θίγοντας το θέμα της ενοχής των Γερμανών απέναντι στα εγκλήματα των Ναζί.

Ο ΜπέρναρντΣλινγκ είναι γερμανός δικαστής και καθηγητής δημοσίου δικαίου και φιλοσοφίας του δικαίου. Γι αυτό δεν αποτελεί έκπληξη ότι τα πλέον πετυχημένα από τα μυθιστορήματά του εμποτίζονται από τις έννοιες «ενοχή» και «αθωότητα», που βρίσκονται στον πυρήνα της δικαιοσύνης. Στο «Σαββατοκύριακο» μάλιστα εμφανίζεται και ο ίδιος με τον τρόπο που εφάρμοζαν οι ζωγράφοι της Αναγέννησης οι οποίοι σε μια γωνιά της τοιχογραφίας ζωγράφιζαν το πρόσωπό τους να κοιτάζει προς τους θεατές. Αυτή η προσωπογραφία ήταν η υπογραφή τους. Εδώ ο ρόλος του Σλινγκ ανήκει σε μια δασκάλα, την Ίλζε. Αποσπάσματα από ένα μυθιστόρημα που γράφει εκείνη για την τρομοκρατία εντάσσονται στο κύριο μυθιστόρημα και προωθούν τον προβληματισμό. Η Ίλζε, καθώς μεγαλώνει, βρίσκει πως ο ασφαλέστερος τρόπος να κάνεις τον κόσμο καλύτερο είναι να τον αναπλάθεις μέσα από την λογοτεχνία. Ίσως μόνο με τη λογοτεχνία χειραγωγείται ο πανδαμάτωρ χρόνος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου