Η Αθήνα του 1930, του ’40 και του ‘50 παρελαύνει στις σελίδες αυτού του βιβλίου σφιχτοδεμένη με την ελληνική επαρχία. Τα πάθη και τα λάθη των πρωταγωνιστών της νεόκοπης αστικής ζωής αναδύονται χωρίς συγγραφικές λογοκρισίες και κερδίζουν την κατανόηση και τη συμπάθειά μας. Οι άνθρωποι της Μαρίνας γίνονται και δικοί μας άνθρωποι. Λες και ήταν πάντοτε δικοί μας…
Στην οικογένεια Καραγάτση φώναζαν «Ευχαριστημένο» το μικρό, τρυφερό τους κοριτσάκι. Η Μαρίνα, κόρη του διάσημου συγγραφέα Δημήτρη Καραγάτση και της γνωστής ζωγράφου Νίκης Καραγάτση, ήρθε στη ζωή λίγο μετά την κυκλοφορία του μυθιστορήματος «η μεγάλη Χίμαιρα» και βαφτίστηκε με τ’ όνομα της κεντρικής ηρωίδας. Σήμερα, στην έβδομη πια δεκαετία της ζωής της αναπολεί και ανακαλεί με τη δύναμη της πένας τους δικούς της. Τους προσφέρει για Παράδεισο το μικρό αυλιδάκι του σπιτιού και τους χαρίζει φωνές να μας μιλήσουν χωρίς φόβο για τα πάθη που τους στοίχειωναν ζωντανούς. Τώρα πια μπορούν να τα θυμούνται απελευθερωμένοι. Μεγάλη εφεύρεση ο θάνατος, δηλαδή…
Το βιβλίο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη. Στο καθένα από αυτά μιλά σε πρώτο πρόσωπο ένας «δικός». Ο Καραγάτσης, η μικρή Μαρίνα και η ανδριώτισα Λασκαρώ, η ανδριώτισα γιαγιά Μίνα και τέλος όλοι μαζί οι ήρωες στο παραδεισένιο αυλιδάκι καλούν τη σημερινή Μαρίνα να ξανασμίξει μαζί τους. Ας μη βιαστεί, όμως, γιατί τώρα που τη γνωρίσαμε ως συγγραφέα την θέλουμε κοντά μας για πολύ καιρό…
Γιατί άραγε άργησε η Μαρίνα να εμφανιστεί στην πεζογραφία; Θα είναι μάλλον δύσκολο να βγεις από τη σκιά ενός γονιού με έντονη προσωπικότητα και παρουσία τόσο στη λογοτεχνία όσο και στη δημόσια ζωή. Κι όμως, κατέχει μυστικά της μυθοπλαστικής τέχνης! Ας διαβάσουμε τι θα έλεγε γι αυτήν ο αγαπητός μας πατέρας της, μέσα από τη δική της πένα…:
«…η Μαρίνα, όμως, δε νομίζω πως μοιάζει στη μητέρα της. Είναι σοβαρή, είναι του καθήκοντος, αλλά της λείπει ο ενθουσιασμός, της λείπει η φαντασία. Με άλλα λόγια, είναι ανιαρά ενάρετη…»
«…ο φιλόλογός της λέει ότι εφέτος άρχισε να γράφει ωραίες εκθέσεις. Σύμφωνα βέβαια με τα γούστα ενός επαρχιώτη ψιλοαριστερού δασκαλάκου. Εγώ τώρα τι να πω; Αφού δε γράφει παρά κοινοτοπίες; Τις πιο πολλές φορές το ρίχνει στις μελιστάλαχτες ηθογραφικές περιγραφές…»
«…Μια μέρα λοιπόν που μου διάβαζε με καμάρι μια έκθεσή της αναλόγου εμπνεύσεως…δε βάσταξα και πήγα και ξετρύπωσα κάτι παλιά τετράδια με νεανικά μου κείμενα. «Για ρίξε μια ματιά να δεις πως έγραφα εγώ στην ηλικία σου»της λέω νευριασμένα. «Δυο-τρία χρόνια μεγαλύτερός σου ήμουνα, και ήδη είχα καταλάβει τι σημαίνει αλήθεια στην τέχνη. Εσύ, δυστυχώς, όταν γράφεις ψεύδεσαι ασύστολα. Απορώ πως δεν το καταλαβαίνεις». Η θυγατέρα μου δίχως να πει λέξη πήρε τα τετράδια και ρίχτηκε στο διάβασμα…».
Κάπως έτσι πέρασε ο Καραγάτσης στη Μαρίνα τα μυστικά της τέχνης του. Κι ακόμα με τις πολύωρες τιμωρίες, που της άφηναν μοναδική διέξοδο την παρατήρηση του κόσμου. Σκληρός ο τρόπος. Σκληρή και η οικογενειακή πραγματικότητα για το Ευχαριστημένο. Όμως στο βιβλίο δεν μεταφέρεται η παραμικρή κακία ούτε θυμός. Μόνο, ίσως, ένα παράπονο, αλλά κι αυτό τόσο διακριτικά. Αν υπήρχε περισσότερη αποδοχή…περισσότερος χώρος για ένα παιδί, που αξίζει κι εκείνο την αναγνώριση…
Διαβάζουμε για τις ανδριώτικες οικογένειες Μπίστη και Πολέμη, για τους θεσσαλούς Ροδόπουλους αλλά και για ανώνυμους ήρωες της εσωτερικής μετανάστευσης. Για τις περιουσίες που χτίστηκαν στη θάλασσα και στη στεριά, το ριζικό των παιδιών που γεννήθηκαν, τους γάμους που διαλύθηκαν από μοιραίες ερωμένες, πάθη, πάθη, λάθη…Και μια μουσική υπόκρουση από την αγαπημένη όπερα κάποιων ηρώων: La Traviatta, η παραστρατημένη…
Η νοσταλγική τρυφερότητα αυτού του βιβλίου ριζώνει στην καρδιά
για καιρό μετά το διάβασμα κι η ατμόσφαιρά του μένει αλησμόνητη όπως μένει η επίγευση ενός καλού κρασιού. Μένω με την επιθυμία να κρατήσω στην αγκαλιά μου αυτό το μικρό κοριτσάκι των εβδομήντα κάτι ετών και να της πω ένα μεγάλο Ευχαριστώ, που με χάρη και λεπτότητα κορόιδεψε το θάνατο κι έφερε από την αντίπερα όχθη καθαρμένους και συγχωρεμένους τους δικούς μας ανθρώπους.
"Το Ευχαριστημένο" κέρδισε επάξια το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος. Κυκλοφόρησε το 2008, έτος αφιερωμένο στο έργο του Μ.Καραγάτση, ψευδώνυμο του Δημήτρη Ροδόπουλου και είναι τυπωμένο με πολυτονικό σύστημα όπως όλα τα βιβλία των εκδόσεων Άγρα.
από το λίγο που διάβασα το βρίσκω εκπληκτικό και δίνει φοβερή απάντηση στην ματιά του πατέρα της , τον υπερβαίνει με εκνευριστική για αυτόν (αν και νεκρός) ευκολία!
ΑπάντησηΔιαγραφή